Jadwiga Kamińska: Serce Łodzi - dzwon, który łączy Łodzian

8 października 2017 r. już po raz piąty do Bazyliki Archikatedralnej zaproszono strażników dzwonu Serce Łodzi, aby dokonali corocznej inspekcji. Do wielowyznaniowego grona strażników dołączyło 12 nowych członków. Mianowania dokonał ks. prał. Ireneusz Kulesza proboszcz katedry

, wręczając legitymacje, kaski, kamizelki oraz publikacje związane z historią dzwonu.  Mali strażnicy wraz z rodzicami udali się na wieżę. Sprawdzili zawartość specjalnej skrzyni z pamiątkami związanymi z Sercem Łodzi, a także powierzchowny stan i ton dzwonu powierzonego im opiece. Obecnie wielowyznaniowe grono skupia 70 małych strażników. Po wyjściu z wieży zgromadzonym dzieciom wraz z rodzicami Ksiądz Proboszcz przypomniał historię dzwonu.

Po raz pierwszy zabrzmiał nowy katedralny dzwon Serce Łodzi 18 września 2011 r. o godz. 21.37 – w godzinie odejścia św. Jana Pawła II do Domu Ojca. Tysiące łodzian, którzy przybyli na Plac Katedralny przez 5 minut słuchało bicia dzwonu w tonacji cis. Było to wielkie wydarzenie nie tylko dla kościoła łódzkiego, ale też dla całego miasta.

Uroczystości związane z przywróceniem miastu jego serca rozpoczęły się Mszą św. przy ołtarzu polowym, podczas której nastąpił obrzęd poświęcenia Serca Łodzi przez Jego Ekscelencję Księdza Arcybiskupa Metropolitę Łódzkiego Władysława Ziółka w asyście ks. bp Adama Lepy, ks. bp Ireneusza Pękalskiego i ks. prał. Ireneusza Kuleszy proboszcza parafii archikatedralnej. Poświecenie dzwonu nastąpiło w obecności 16 chrzestnych, zasłużonych dla  miasta i wspólnoty religijnej: 4 katolików, 4 luteran, 4 prawosławnych i 4 Żydów. Kościół rzymskokatolicki reprezentowali: Krystyna Solska, Stanisław Bielecki, Witold Skrzydlewski, Stanisława Kiliszek. Kościół ewangelicko – augsburski w Łodzi: Beata Hejman-Soczyńska, Jarosław Płuciennik, Karol Werner i Zbigniew Zientkiewicz. Kościół prawosławny w Łodzi: Raisa Łoś, Andrzej Łoś, Tatiana Altman oraz Aleksander Mieleszkiewicz. Gminę Wyznaniową Żydowską w Łodzi: Jankiel Mitelman, Hubert Rogoziński, Lilianna Mitelman i Małgorzata Burzyńska-Keller.

Uroczystość przed łódzką katedrą poprzedziło przewiezienie dzwonu, któremu towarzyszyły poczty sztandarowe, delegacje dzieci ze szkół, przedstawiciele uczelni, damy i kawalerowie Międzynarodowego Zakonu Rycerskiego Świętego Jerzego.

Całe wydarzenie miało podniosły charakter i nawiązywało do historii sprzed 100 lat, kiedy to 25 czerwca 1911 r. z odlewni łódzkich zakładów Józefa Johna przy ul. Piotrkowskiej 217 wyruszył do świątyni wozem zaprzężonym w trzy pary koni dzwon Zygmunt. Na tę uroczystość przybyło około 60 tys. ludzi. Dzwon był darem mieszkańców Łodzi upamiętniający ukończenie budowy świątyni p.w. św. Stanisława Kostki i koronacji wizerunku Matki Bożej Częstochowskiej koronami papieskimi. W skład komitetu fundacyjnego, który zajmował się zbiórką pieniędzy i kosztowności na odlew, weszli przedstawiciele różnych wyznań. Dzwon Zygmunt był dumą łodzian. Niestety już podczas I wojny światowej Niemcy chcieli go skonfiskować. Mieszkańcy Łodzi dzielnie bronili Zygmunta, także ci narodowości niemieckiej, trzymając straż. Po raz drugi zorganizowano zbiórkę tym razem na wykupienie. Łodzianie broniąc swojego symbolu zebrali o 400 kg metali więcej niż ważył dzwon. Dzwon pozostał w Łodzi. W 1920 r. papież Benedykt XIV powołał do życia diecezję łódzką, kościół św. Stanisława otrzymał godność katedry, a Zygmunt stał się dzwonem katedralnym.

W czasie II wojny światowej kościół zamknięto i urządzono w nim magazyny wojskowe, a dzwon okupanci skradli i wywieźli.

W 2010 r. z inicjatywy proboszcza archikatedry ks. prałata Ireneusza Kuleszy powstał Komitet Obywatelski, który zainicjował kolejną zbiórkę funduszy na dzwon katedralny.

W skład Komitetu weszli: Marek Cieślak - wiceprezydent Miasta Łodzi, Krzysztof Dudek – dyrektor Narodowego Centrum Kultury, Janusz Kenic – członek Regionalnej Izby Gospodarczej w Łodzi i ks. prałat Ireneusz Kulesza. W akcję zaangażowali się nie tylko starsi mieszkańcy, ale także dzieci w szkołach i przedszkolach.

Projekt plastyczny dekoracji zewnętrznej dzwonu powstał w pracowni artystów rzeźbiarzy Krystyny i Bogdana Solskich. Nowy dzwon o wadze 2500 kg, wysokości 169 cm, szerokości u podstawy 157 cm to dar mieszkańców. Serce Łodzi zostało odlane w ludwisarni Zbigniewa Felczyńskiego w Taciszowie na Śląsku. Aby dzwon nie stracił wspaniałego dźwięku i bijące serce nie zniekształciło jego płaszcza co kilkadziesiąt lat należy go obrócić o 60 stopni.

Pamiętać o tym będą Strażnicy Dzwonu, wybrani najmłodsi przedstawiciele kościoła katolickiego, prawosławnego, ewangelicko – augsburskiego i gminy żydowskiej.

1 czerwca 2012 r. dzwon zawieszono na wieży katedry, a ks. abp Władysław Ziółek wręczył legitymacje 35 Strażnikom Dzwonu. Zadaniem ich jest m.in. coroczne sprawdzanie stanu dzwonu, promowanie i pielęgnowanie historii Serca Łodzi i obrócenie o 60 stopni w 2072 r. W specjalnej skrzyni pamiątek gromadzone są materiały dotyczące wydarzeń związanych z nowym dzwonem. We wrześniu 2012 r. strażnicy w kaskach i kamizelkach odblaskowych udali się na wieżę archikatedry, gdzie dokonali pierwszej inspekcji. Być strażnikiem Serca Łodzi to wyróżnienie, ale i wielka odpowiedzialność.

Dzwon Serce Łodzi na wieży archikatedry rozbrzmiewa codziennie o 15.00 w  godzinę Miłosierdzia Bożego. Usłyszeć go można także podczas uroczystości kościoła rzymskokatolickiego m.in. w Wielkanoc, w Święto Eucharystii, wspomnienie bł. Jana Pawła II honorowego obywatela Łodzi. Serce Łodzi przypomina też ważne wydarzenia w historii Polski: 3 maja – uchwalenie Konstytucji, 1 sierpnia – wybuch Powstania Warszawskiego, 15 sierpnia – święto Wojska Polskiego, 11 listopada – odzyskanie przez Polskę niepodległości. Bicie dzwonu łodzianie słyszą także w wyjątkowych sytuacjach podczas ważnych wydarzeń dotyczących naszej Ojczyzny.    

 


    

 


Tekst: Jadwiga Kamińska
Foto: Marek Kamiński
Dziadkowie Strażników Dzwonu
Mateusza Norberta Klaczkowskiego i Tomasza Marka Klaczkowskiego