Publikacje polecane

Bogna Białecka - Zakażeni pornografią

Pornografia jest narkotykiem. Najbardziej niebezpiecznym z możliwych, bo dostępnym za darmo.

Skutki uzależnienia od pornografii są równie poważne, jak uzależnienia od narkotyków, choć niewidoczne na pierwszy rzut oka. Pornografia niszczy nie tylko relacje z ludźmi, ale pozbawia człowieka możliwości odczuwania przyjemności z życia. Staje się centrum, wokół którego zaczyna się kręcić cała reszta egzystencji. Jak to się dzieje?

Co to jest układ nagrody i co ma wspólnego z narkotykami i pornografią?


Kluczem zrozumienia uzależnienia od pornografii jest dopamina. Jest to hormon wydzielany w mózgu, utrzymujący się normalnie na umownym poziomie stu jednostek. Dopamina wydzielana jest za każdym razem, gdy człowiek robi coś sprzyjającego przetrwaniu – osobnika lub całego gatunku. Odczuwamy wtedy przyjemność. Dlatego obszar w mózgu związany z dopaminą jest nazywany układem nagrody.

Gdy jesteśmy głodni, obniża nam się nieco poziom dopaminy – co nas motywuje do poszukiwania jedzenia. Gdy jemy (przedłużając swe życie) jesteśmy nagradzani odczuciem przyjemności. Poziom dopaminy podnosi się do około 150 jednostek, a następnie stopniowo opada do normy. Podobnie jesteśmy nagradzani dopaminą w czasie zbliżenia intymnego. Z natury służy ono prokreacji – a zatem przetrwaniu gatunku. Poziom dopaminy podnosi się wtedy do około 200 jednostek i jest to maksimum, jakiego człowiek może doświadczyć naturalnie.

Nikotyna, kokaina, morfina – ponoszą poziom dopaminy wyżej, co oznacza, że dają (z początku) intensywniejszą przyjemność. Przy amfetaminie poziom dopaminy podskakuje gwałtownie aż do tysiąca jednostek.  Tak samo działa na mózg pornografia. Pod jej wpływem poziom dopaminy podnosi się do 250 jednostek i – co istotne – utrzymuje się na tym poziomie przez cały czas oglądania pornografii – nawet przez wiele godzin. Mózg zalewany jest dopaminowym potopem. Dzieje się tak dlatego, że mózg odczytuje zmieniające się na ekranie wciąż obrazy, modelki, sceny, pozycje – jako nową, superatrakcyjną możliwość prokreacji.

Mózg zaczyna się bronić przed tym, w najprostszy możliwy sposób: wyłącza coraz więcej receptorów dopaminy. A zatem, choć hormon wydzielany jest cały czas w dużych ilościach, nie jest odbierany przez receptory – przestajemy odczuwać przyjemność.

Praktycznym rezultatem jest znieczulenie człowieka na dotychczas oglądaną pornografię i poszukiwanie coraz to nowych, silniejszych bodźców. Ktoś kto zaczynał od oglądania tzw. soft porno, zaczyna sięgać po coraz bardziej perwersyjne jego odmiany. Seksuolodzy potwierdzają informację, że wśród ich pacjentów, skierowanych na leczenie ze względu na czyny pedofilne niemal brakuje typowych pedofili – to głównie seksoholicy, których uzależnienie pchało do poszukiwania coraz drastyczniejszych scen pornograficznych i podejmowania działań seksualnych nimi inspirowanych.

Jeszcze nie tak dawno lekarze i naukowcy byli przekonany, że by się od czegoś uzależnić, musi to być substancja podana z zewnątrz, jak np. nikotyna z papierosów, alkohol czy narkotyki. W tej chwili znamy dokładnie mechanizm neurobiologiczny uzależnień do tej pory określanych mianem czysto behawioralnych (związanych z zachowaniem), z których uzależnienie od porno jest najtrudniejsze do opanowania.

Pornografia zmienia strukturę mózgu

Odkrycie, że mózg ulega przebudowie przez całe życie (a nie jak kiedyś sądzono – tylko w dzieciństwie i młodości) jest jednym z bardziej znaczących dokonań neurobiologii ostatnich czasów.
Odkryto między innymi, że uzależnienie od pornografii zmienia strukturę mózgu. Jak to się dzieje? Zwiększonej dawce dopaminy towarzyszy wzrost poziomu białka funkcyjnego o nazwie  ?FosB. Jego zadaniem w naturze jest wzmacnianie pamiętania rzeczy przyjemnych lub ważnych, tak byśmy następnym razem już się nie zastanawiali zbyt mocno, tylko szybko podjęli korzystne dla nas działanie. Na przykład – jestem głodny, sięgam po jedzenie. W mózgu  produkowanych jest wiele białek funkcyjnych, mają one jednak krótki żywot, gdy przestają być potrzebne – błyskawicznie rozkładają się. Na tym tle  ?FosB jest wyjątkowe. Jest o wiele bardziej trwałe, co więcej, nowe jego cząstki nadbudowują się i wzmacniają. Można powiedzieć, że to białko niejako buduje w mózgu trasy „szybkiego ruchu” – w praktyce niewielka pokusa, którą kiedyś byśmy zignorowali – porywa nas. Oznacza to, że osoba próbująca rzucić pornografię doświadcza typowego, nieprzyjemnego zespołu abstynencyjnego. Dodatkowo dowiedziono, że uzależnienie powoduje też kurczenie się kory przedczołowej – części mózgu odpowiedzialnej za samokontrolę, podejmowanie racjonalnych decyzji.
Dr Jeffrey Satinover z Uniwersytetu Princeton, w wystąpieniu przed komisją Senacką USA podsumowuje: ” To jest tak, jakbyśmy wynaleźli heroinę, sto razy silniejszą niż dotychczasowa, gotową do użycia w zaciszu swego domu i gotową do wstrzyknięcia do mózgu przez oczy”.

Pornografia niszczy relacje

Pornografia pokazuje model relacji damsko-męskich, w których normą jest poniżanie i zadawanie cierpienia kobiecie. Nawet tzw. miękkie porno zawiera wiele scen przemocy, co dokładniej dokumentuje Gail Dines w książce „Pornoland”. Przekaz wciąż powtarzany zaczyna być przyjmowany za prawdziwy.  Mężczyźni oglądający dużo pornografii są bardziej niż ogół ludzi  przekonani, że kobieta powinna być mężczyźnie podległa, powinna służyć zaspokojeniu jego potrzeb. Co więcej – są przekonani o powszechności różnego typu perwersji i seksu połączonego z przemocą, a ich oczekiwania seksualne wobec drugiej osoby są inspirowane scenami z filmów pornograficznych.
Pornografia nie wychodzi też na dobre drugiej osobie w związku. Większość pornografii koncentruje się na potrzebach mężczyzn, ignorując w ogóle potrzeby kobiet. Dlatego dziewczyny, żony, narzeczone zaczynają odczuwać, że ich chłopak, mąż w ogóle ich nie ceni. Wiele osób będących w związku z osobą uzależnioną od pornografii ma depresję, stany lękowe, poczucie braku wartości.
Pornografia staje się coraz bardziej szkodliwa, szczególnie dla dzieci i młodzieży

Choć wydaje się nam, że pornografia jest od zawsze, współczesna pornografia jest inna. Kiedyś były to zasadniczo same zdjęcia, potem filmy, wpierw trudno dostępne, czarno-białe, nie poddawane retuszom. Internet szerokopasmowy (który w Polsce jest obecny od kilkunastu zaledwie lat) daje błyskawiczny dostęp do każdego, nawet najbardziej perwersyjnego rodzaju pornografii. W dodatku przedstawiającego perfekcyjne, starannie wyretuszowane ciała. Zmienił się też rodzaj pornografii.

Norman Doidge, neuropsycholog, pisze w książce „The brain that changes itself”: „Trzydzieści lat temu „ostra” pornografia oznaczała pokazanie wprost stosunku seksualnego. Dziś „zwykła” pornografia oznacza tematykę sadomasochistyczną, w której seks jest pomieszany z nienawiścią i poniżeniem. „Ostra” pornografia oznacza dziś eksplorowanie świata perwersji”.

Pierwszy kontakt z pornografią następuje coraz wcześniej. Prof. Izdebski w badaniach z 2012 roku, wykazał że 77% gimnazjalistów ma przynajmniej sporadyczny z nią kontakt. U dzieci i młodzieży jest to szczególny problem, ponieważ mózg dziecka i nastolatka jest bardziej podatny na nagrody niż dorosłego. A zatem szybciej się uzależni od porno. Do tego indukcja ?FosB jest silniejsza u młodych osobników niż u dorosłych. Czyli zmiany w strukturze mózgu następują silniej i są bardziej trwałe. Kontakt z pornografią wypacza też wyobrażenie młodzieży o seksualności i relacjach.

Dorasta pokolenie osób, które nie będą zdolne do nawiązywania relacji miłości. Prof. Lew Starowicz w wywiadzie dla „Wprost” mówił o studentach, którzy wręcz wolą masturbację przy pornografii od seksu z prawdziwą kobietą. To pierwszy zwiastun, opisujący ludzi, którzy dorastając pornografię oglądali na filmach DVD lub komputerach, co wymagało przynajmniej odrobiny zachodu.  Dzisiaj dzieci i młodzież mają dostęp do wszelkiego typu najbardziej nawet perwersyjnej, darmowej pornografii w dowolnej porze dnia i nocy na smartfonach. Jak będzie wyglądać ich dorosłość?

Szczegółowe opracowanie tematu znajdą Państwo na stronie www.pytam.edu.pl pod hasłem „wszystko, co powinieneś wiedzieć o pornografii”:
http://pytam.edu.pl/artykul/wszystko-co-powinienes-wiedziec-o-pornografii
*
Bogna Białecka, psycholog,  żona, matka czwórki dzieci, autorka szeregu książek psychologicznych o charakterze poradnikowym, prezes Fundacji Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii, redaktor portalu dla nastolatków Pytam.edu.pl


Wyimki:

Pornografia jest narkotykiem. Najbardziej niebezpiecznym z możliwych, bo dostępnym za darmo.

Pornografia pokazuje model relacji damsko-męskich, w których normą jest poniżanie i zadawanie cierpienia kobiecie.

Pornografia zmienia strukturę mózgu, tak że człowiek łatwiej ulega pokusie sięgnięcia po pornografię.

Pornografia powoduje skurczenie obszaru mózgu odpowiedzialnego za samokontrolę, czyniąc z człowieka niewolnika impulsów.

Trzydzieści lat temu „ostra” pornografia oznaczała pokazanie wprost stosunku seksualnego. Dziś „zwykła” pornografia oznacza tematykę sadomasochistyczną, w której seks jest pomieszany z nienawiścią i poniżeniem.

Za: Przyjaciel Rodziny nr 3/2016(4)
Fundacja Centrum Wspierania Inicjatyw dla Życia i Rodziny

www.centrumzyciairodziny.org/