20 kwietnia 1946 r. Matka Franciszka Wierzbicka wraz z rodzoną siostrą Józefą oraz trzema innymi siostrami założyła w Łodzi Klasztor Sióstr Bernardynek. Historia

Zakon Sióstr Bernardynek należy do wielkiej duchowej rodziny instytutów franciszkańskich. Oficjalna nazwa to Mniszki Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu zwane w Polsce Bernardynkami. Ojcem zakonu i mistrzem życia duchowego jest św. Franciszek z Asyżu, a jego pierwszą duchową córką jest św. Klara, wzór życia kontemplacyjnego i świętości. Zakon Bernardynek jest pierwszym żeńskim kontemplacyjnym zakonem franciszkańskim o polskim rodowodzie i jedynym w Polsce zakonem kontemplacyjnym zachowującym Regułę Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka. Początki zakonu związane są w Polsce z kaznodziejską działalnością w 1453 r. św. Jana Kapistrana, w wyniku której powstał na ziemiach polskich pierwszy klasztor Braci Mniejszych Ścisłej Obserwancji zwanych w Polsce Bernardynami. W owym czasie przy Bernardynach zaczęły gromadzić się dziewczęta pragnące wyższej doskonałości, żyjące modlitwą i pokutą, które za podstawę życia przyjęły Regułę Trzeciego Zakonu świeckich. Pierwszy Zakon Sióstr Bernardynek powstał w 1454 r. w Krakowie. Dzisiaj na terenie Polski działa dziewięć domów, które są domami autonomicznymi, posiadającymi swój zarząd i własny nowicjat.

Charyzmat zakonu

Charyzmat Mniszek Bernardynek zawiera się w życiu apostolskim, które jest wyrażone przez kontemplację i przeżywanie w duchu ojca i mistrza zakonu św. Franciszka z Asyżu. – Nasze apostolstwo, życie wiary i posługa, wypływa z tego samego źródła, z którego czerpał nasz ojciec św. Franciszek, czyli z ewangelii i kontemplacji – powiedziała Matka Przełożona Lidia Antoniak. Siostry poświęcają się życiu kontemplacyjnemu, aby za wzorem św. Franciszka:
      - szczerym i czystym sercem stale uwielbiać Trójjedynego Boga Ojca Wszechmogącego w modlitwie liturgicznej i indywidualnej oraz w trudzie codziennej pracy
      - poznawać i rozważać tajemnicę Jezusa Chrystusa, a w sposób szczególny tajemnicę żłóbka, krzyża i Eucharystii, która jest centrum i szczytem duchowego życia i najcenniejszym skarbem ich duchowego dziedzictwa
     - oddawać się wielkodusznie praktyce pokuty w odosobnieniu i milczeniu
     - żyjąc w siostrzanej wspólnocie, pielęgnować jedność w wierze i miłości
     - błagać o łaski dla ludzi w świecie i prosić o ich zbawienie.
     - Eucharystia zajmuje centralne miejsce w naszym życiu, jest ona dla nas wspólnym uwielbieniem Chrystusa i źródłem łaski do życia w miłości i podstawą dążenia do świętości. Wolę nawrócenia i pokuty wyrażamy w praktyce rachunku sumienia ogólnego i szczegółowego, przeprowadzanego codziennie w południe i wieczorem w sakramencie pokuty i pojednania, aby oczyścić serce i odnowić miłość. Właściwy sens pokuty to powrót do Boga całego człowieka: ciała, duszy i ducha. Kontemplacja św. Franciszka była jego właściwym oddechem, był człowiekiem tak głęboko zjednoczonym z Bogiem, że cały stał się nie tylko modlącym, ale samą modlitwą - podkreśliła Matka Przełożona. Siostry Bernardynki zgodnie z wolą duchowego Ojca św. Franciszka i Kościoła odmawiają wspólnotowo całą Liturgię Godzin – uczestnicząc w ten sposób w publicznej modlitwie Kościoła. Przeżywają i cenią życie kontemplacyjne jako szczególną tajemnicę łaski.

Zakon w Łodzi

Klasztor Sióstr Bernardynek w diecezji łódzkiej powstał 20 kwietnia 1946 r. Na zaproszenie ówczesnego ordynariusza bp Włodzimierza Jasińskiego przybyła do Łodzi Matka Franciszka Wierzbicka wraz z trzema siostrami z klasztoru w Wilnie. Siostry osiedliły się w Rudzie Pabianickiej przy ul. Piłsudskiego 55/57 (obecnie ul. Rudzka), w barakach przy poewangelickim kościele św. Stanisława Kostki. Początki były bardzo trudne. Wkrótce od założenia klasztoru do zakonu zaczęły wstępować kandydatki. Warunki mieszkaniowe były bardzo złe. Aby temu zaradzić zakupiono od wojska baraki budowane z gotowych drewnianych elementów. Mimo wielu starań przez 25 lat siostry nie mogły uzyskać od władz państwowych pozwolenia na budowę klasztoru. Dopiero 15 kwietnia 1970 r. uzyskano zezwolenie. Tego dnia nie doczekała Matka Franciszka, która zmarła 1 lutego 1970 r. Budową zajęła się ówczesna przełożona Matka Krystyna Farion. Uroczystości poświęcenia nowego domu dokonał 8 grudnia 1972 r. bp Józef Rozwadowski ordynariusz diecezji łódzkiej. W 1975 r. rozpoczęto remont kościoła i przebudowę jego wnętrza. Ksiądz prymas kard. Józef Glemp przemianował świątynię pw. św. Stanisława Kostki na kościół pw. Matki Bożej Miłosierdzia. Uroczystość konsekracji odbyła się 24 października 1999 r. pod przewodnictwem abp Władysława Ziółka. W 1986 r. wybudowano opłatkarnię, uruchomiono w niej wypiek komunikantów, hostii oraz opłatków wigilijnych. W 1996 r. w nowym obiekcie otworzono przedszkole pod nazwą św. Franciszka dla 75 dzieci, w którym nauczają siostry.

Podwójny jubileusz

21 listopada 1950 r. papież Pius XII ogłosił Konstytucję Apostolską Sponsa Christi, w której zachęcił autonomiczne klasztory monastyczne o tym samym duchu i dyscyplinie prawnej do tworzenia między sobą federacji. – Ojciec Święty widząc zmienne warunki życia sióstr zakonnych w różnych krajach zauważył, że dla lepszego działania apostolskiego potrzeba współdziałania klasztorów mniszek wywodzących się z tej samej tradycji i ducha zakonu i połączenia ich w jeden organizm zwany federacją. Prymas Polski dekretem z dnia 28 października 1959 r. powołał Federację Klasztorów Sióstr Bernardynek III Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Polsce.  Siostry Bernardynki mając na uwadze dobro duchowe i zakonne, wynikające z nowych przepisów kościelnych, przystąpiły do federacji 16 grudnia 1959 r. – powiedziała Matka Lidia Antoniak. Obecnie w skład federacji wchodzi 11 klasztorów: w Brzezinach, Świętej Katarzynie, Chęcinach, Łowiczu, Łodzi, Krakowie, Warcie, Wieluniu, Zakliczynie, Rudaminie k/ Wilna (Litwa) oraz Słonimiu (Białoruś).

W 2019 r. federacja przeżywała jubileusz 60 – lecia działalności. – Duchowym przygotowaniem do uroczystości jubileuszowych była rozpoczęta w styczniu, trwająca 9 miesięcy Nowenna. Każdego miesiąca jedna wspólnota federacji w dowolnie obrany przez siebie sposób modliła się za cały Zakon Sióstr Bernardynek, dziękując za franciszkańskie powołanie i otrzymane łaski, prosząc o dar nowych powołań do naszych Wspólnot – zaznaczyła Matka Przełożona. Głównym i najważniejszym punktem świętowania za 560 lat istnienia Zakonu i 60 lat utworzenia Federacji, poprzedzona adoracją Najświętszego sakramentu i aktem ofiarowania Federacji Matce Bożej Niepokalanej, była jubileuszowa, dziękczynna Eucharystia w Porszewicach k/ Łodzi, której przewodniczył abp Grzegorz Ryś metropolita łódzki, a koncelebrowali m.in.: abp senior Władysław Ziółek i o. Teofil Czerniak OFM prowincjał oo. Bernardynów oraz asystent Federacji o. Tytus Fułat i prowincjał ojców Reformatów, a także kapłani i przyjaciele klasztorów. W roku jubileuszowym siostry odbyły pielgrzymki śladami św. Faustyny, a także do Rzymu i Asyżu miejsc naznaczonych obecnością św. Franciszka. Piękną pamiątką i trwałym śladem radosnego świętowania jest wydany album jubileuszowy „ A źródło wciąż bije …Et fons semper salit…, uchylający rąbka tajemnicy z ukrytego na co dzień życia za klasztornymi murami wspólnot tworzących federację.
                                                                              

Foto: Marek Kamiński

Artykuł ukazał się w Tygodniku Niedziela