Publikacje członków OŁ KSD

Ks. dr Waldemar Kulbat: Czyściec- miejsce oczyszczenia

Listopad to miesiąc pamięci o zmarłych. Zgodnie z Pismem św. katolicy wierzą, że po śmierci dusza ludzka może trafić do nieba lub do piekła. Przejściowo może także znaleźć się w czyśćcu, czyli miejscu, gdzie musi odpokutować grzechy, aby kiedyś przekroczyć bramy nieba. Czy istnieją dowody na istnienie życia po śmierci? Tajemnicę życia po śmierci usiłowali przedstawić pisarze a także wybitni autorzy filmowych scenariuszy i obrazów.
Na przestrzeni wieków w kronikach klasztorów i w życiorysach świętych można znaleźć wiele przypadków, kiedy osoby zmarłe szukały sposobu, aby nawiązać kontakt z żyjącymi. Ukazywały się im i nawet pozostawiały po sobie wyraźne ślady, aby tym samym potwierdzić, że ich wizyta z zaświatów nie jest jedynie wymysłem czyjejś fantazji, ale faktem. Jeśli sięgniemy do życiorysów świętych, możemy w nich odkryć, jak wielu z nich z takimi duszami miało osobisty kontakt. Wzmianki na ten temat można odnaleźć np. u św. Tomasza z Akwinu,  w biografiach św. Brygidy, św. Małgorzaty Marii Alacoque a w czasach nam bliższych w biografiach św. Ojca Pio,  czy św. Faustyny Kowalskiej. Św. Faustyna w swoim Dzienniczku opisuje, jak w mistyczny sposób odwiedzała czyściec i to, co w nim widziała. Żyjąca na przełomie XVII i XVIII wieku bawarska mistyczka, siostra Maria Anna Lindmayr,  często widywała dusze czyśćcowe, pomagała im przede wszystkim swoją osobistą modlitwą i postem. Dlatego często odwiedzały ją różne zmarłe osoby, które w czyśćcu musiały cierpieć za grzechy popełnione za życia. Jeśli chodzi o dusze znajdujące się w piekle, to pojawiają się niezwykle rzadko. Zdaniem  św. Augustyna, mogą one się ukazywać, ale najczęściej jedynie ku przestrodze żyjących i po to, by wzbudzić w nich zbawienny lęk i wolę nawrócenia. Dusze z piekieł nigdy nie błagają o modlitwę, pomoc czy współczucie. Nie widać w nich nadziei.
Obiektem wzbudzającym wielkie zainteresowanie był zawsze czyściec. To tajemnicze miejsce, w którym dusze oczekują na wejście do raju. Na pytanie jak może wyglądać czyściec odpowiadają na przestrzeni dziejów Kościoła mistycy i święci. To stamtąd najczęściej przybywają dusze, które ukazały się żyjącym.
Według szesnastowiecznej wizjonerki i świętej, Katarzyny Genueńskiej, czyściec to stan duszy, w którym odczuwa się straszny ból za grzechy popełnione za życia. To samo potwierdzały dusze ludzi zmarłych, ukazujące się w różnych epokach i różnym osobom. Za każdym razem podkreślały one niewyobrażalny ból, który można porównać jedynie do bólu, jaki sprawia człowiekowi ogień. Ból ten płynie z tęsknoty za Bogiem. Bóg, który jest Panem życia i śmierci, pozwala duszom czyśćcowym, aby prosiły osoby żyjące o modlitwę za nie. Bóg zezwala spotkać się duszy czyśćcowej z osobami żyjącymi tylko po to, aby takie spotkania mogły jej pomóc w zakończeniu kary czyśćca lub ulżyć jej cierpieniom. Dlatego świadkowie objawień dusz czyśćcowych to osoby wyróżniające się dobrocią i pobożnością.
Nasuwa się pytanie: jak można pomóc duszom pokutującym w czyśćcu?
Święty Tomasz z Akwinu podkreślał ogromne znaczenie Mszy Świętej, sprawowanej w intencji zmarłych dusz. Do ulubionych modlitw dusz należy na przykład Psalm 129: „Z głębokości wołam do Ciebie, Panie” oraz różne formy odpustów praktykowane w Kościele katolickim. Nie można zapominać także o wielkiej mocy, płynącej ze wstawiennictwa Matki Bożej. Ogólnie rzecz biorąc, istnieje duże prawdopodobieństwo, że Pan Bóg przyjmuje wszelkie praktyki religijne, a także akty i przejawy poświęcenia, wynikające z czystych intencji i powodowane miłością do zmarłych. Zgodnie ze starą tradycją, Anioł Stróż dodaje takiej duszy otuchy i wspiera ją podczas pobytu w czyśćcu, przekazuje jej modlitwy, a na końcu towarzyszy jej w drodze do nieba. Istnieje przekonanie, że dusze czyśćcowe odwdzięczają się żyjącym za ich pomoc albo same modlą się w ich intencji. Potwierdzają to pisma wielu świętych i świadectwa osób współcześnie żyjących. Nic dziwnego, że liturgia Kościoła zawiera różne formy nabożeństw żałobnych (Msza św. w dniu pogrzebu, w 30-tym dniu po śmierci, w kolejne rocznice śmierci, Msze św. gregoriańskie - 30 Mszy odprawianych przez kolejne 30 dni, wypominki - całoroczne cotygodniowe modlitwy za zmarłych, których poleca się modlitwie wspólnoty parafialnej), a także odrębne dni poświęcone ich wspominaniu (np. w kalendarzu liturgicznym Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych - 2 listopada).  Praktyki te świadczą o powadze z jaką Kościół podejmuje ten obowiązek. Dodatkowo modlitwę za zmarłych łączy się z modlitwą Anioł Pański, z okresowymi nabożeństwami maryjnymi i eucharystycznymi. Wszystkie łączy ta sama intencja, wyrażona w popularnej modlitwie: "Wieczne odpoczywanie racz im dać Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci na wieki wieków. Amen".  Kościół zachęca także do podejmowania praktyk pokutnych w intencjach zmarłych, wierząc, że żyjący mogą je ofiarować za zmarłych i wstawiać się w ten sposób za nimi.

Interesujące świadectwa na temat dusz czyścowych zebrał Gerard J. M. van den Aardweg i przedstawił w swojej książce pt. Spragnione dusze. Zjawy z czyśćca, która jest owocem jego wieloletnich badań i poszukiwań.