Za nami rocznica Chrztu Polski. Po obchodach w 2016 roku, obchodach, które miały zrekompensować niedostatki milenium Chrztu Polski, które były ograniczone ze względu na presję ideologii komunistycznej, uświadomiliśmy sobie znaczenie tamtego wydarzenia.

Chrzest Polski to wydarzenie zarówno polityczne, kulturotwórcze, ale także głęboko religijne. Wielokrotnie wypowiadał się na ten temat ksiądz arcybiskup Marek Jędraszewski. Podejmował wnikliwą analizę decyzji Mieszka I, która to decyzja niewątpliwie miała charakter nie tylko koniunktury politycznej, ale także osobistego doświadczenia wiary w żywego Boga.

Podobne refleksje przedstawił syntetycznie profesor Andrzej Nowak Andrzej Nowak w swoich „Dziejach Polski”: „najtrudniejszy do wyrażenia, do opisania [problem]: to kwestia duchowego, zbawczego sensu chrześcijaństwa dla tych, którzy przyjmują naukę Chrystusa. Mieszko z pewnością brał pod uwagę kwestie polityczne, kiedy decydował się na chrzest. Ale czy nie zastanawiał się też nad tym, co przyjęcie nowej wiary znaczyć może dla niego osobiście, jaki sens nadaje jego życiu, jaką mu daje nadzieję? To dotyczy nie tylko samego władcy w roku 966, ale po Mieszku kolejnych pokoleń mieszkańców państwa, którym rządzić będą jego spadkobiercy, a wyposażać duchowo będą następcy pierwszych księży przyjętych na gnieźnieńskim i poznańskim dworze. To nie tylko wybór politycznej drogi, nie tylko wybór kultury, nie tylko nawet historycznej tożsamości, ale wybór wiary – na oczekiwaną wieczność”.

O tym, że był to wybór wiary na wieczność, świadczyły materialne znaki tego wyboru. Pierwsze katedry polskie budowane były z kamienia, a zatem z materiału trwałego, z nadzieją przetrwania wieków. Te kamienne pomniki wiary budzą respekt. Wybór chrześcijaństwa nie był koniunkturalny, krótkotrwały. Katedry były trwałe tak jak trwałe było przyjęte chrześcijaństwo. Ono krzepło, a zarazem nabierało waloru apostolskiego.

Św. Jan Paweł II mówił: „Poprzez dzieło Królowej Jadwigi ochrzczeni w X wieku Polacy, po czterech wiekach podjęli misję apostolską i przyczynili się do ewangelizacji i chrztu swych sąsiadów”.  Warto zauważyć, że dalszą konsekwencją chrztu Litwy jej ewangelizacji stała się unia polsko-litewska w Lublinie w 1569. Jakkolwiek nie była tworem doskonałym, to wybrzmiała w niej chrześcijańska idea braterstwa i wspólnoty narodów. Odsłoniła też ideę wspólnoty politycznej w oparciu o wspólnotę kultury. Św. Jan Paweł II mówiąc o tej unii stwierdził, że był to „wielki dziejowy proces spotkania pomiędzy Zachodem a Wschodem. Wzajemnego przyciągania się i odpychania. Odpychania – ale i przyciągania. Ten proces należy do całych naszych dziejów. Można powiedzieć, całe nasze dzieje tkwią w samym środku tego procesu”. To dlatego wypowiedział kiedyś to hasło “od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej“. Był to swoisty program i kryterium odczytania naszej obecności we współczesnej Europie.

Niestety jak wiele innych przesłań św. Jana Pawła II także i to dziedzictwo nie zostało podjęte.