Witamy serdecznie na stronie internetowej Oddziału Łódzkiego
Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy.

Mamy nadzieję, że ułatwimy Państwu docieranie do rzetelnej informacji. Tutaj chcemy prezentować wielkość oraz problemy naszego Kościoła, zagadnienia społeczne, cywilizacyjne, publikacje członków Stowarzyszenia, stanowiska w ważnych kwestiach. Nie będziemy konkurować w informacjach bieżących z innymi portalami (niektóre z nich wskazujemy w odnośnikach), natomiast gorąco zapraszamy do lektury wszystkich tekstów - ich aktualność znacznie przekracza czas prezentacji na stronie głównej. Zachęcamy do korzystania z odnośników: "Publikacje" i "Polecane". Mamy nadzieję na stały rozwój strony dzięki aktywnej współpracy użytkowników. Z góry dziękujemy za materiały, uwagi, propozycje.
Prosimy kierować je na adres: lodz@katolickie.media.pl

Wielki Piątek – dzień męki Jezusa




Wielki Piątek to dzień Krzyża. Po południu odprawiana jest niepowtarzalna wielkopiątkowa Liturgia Męki Pańskiej. Upamiętnia on wydarzenia z życia Jezusa od pojmania Go w ogrodzie Getsemani, aż do Jego śmierci na krzyżu. W tym roku Kościoły chrześcijańskie Zachodu i Wschodu obchodzą Triduum Paschalne w jednym terminie.

Celebrans i asysta wchodzą w ciszy. Przed ołtarzem przez chwilę leżą krzyżem, a po modlitwie wstępnej czytane jest proroctwo o Cierpiącym Słudze Jahwe i fragment Listu do Hebrajczyków. Następnie czyta się lub śpiewa, zwykle z podziałem na role, opis Męki Pańskiej według św. Jana.

Po homilii w bardzo uroczystej modlitwie wstawienniczej Kościół poleca Bogu siebie i cały świat, wyrażając w ten sposób pragnienie samego Chrystusa: aby wszyscy byli zbawieni. Szczególnie przejmujące są modlitwy o jedność chrześcijan, prośba za niewierzących i za Żydów.

Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej jest adoracja Krzyża. Zasłonięty fioletowym suknem Krzyż wnosi się przed ołtarz. Celebrans stopniowo odsłania ramiona Krzyża i śpiewa trzykrotnie: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”, na co wierni odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem”. Po liturgii Krzyż zostaje w widocznym i dostępnym miejscu, tak by każdy wierny mógł go adorować. Jest on aż do Wigilii Paschalnej najważniejszym punktem w kościele. Przyklęka się przed nim, tak, jak normalnie przyklęka się przed Najświętszym Sakramentem. Po adoracji Krzyża z ciemnicy przynosi się Najświętszy Sakrament i wiernym udziela się Komunii.

Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Przy dźwięku kołatek, odbywa się procesja z Najświętszym Sakramentem do Bożego Grobu, gdzie odbywa się adoracja w ciszy. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie lub na specjalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem – symbolem całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa. Cały wystrój tej kaplicy ma kierować uwagę na Ciało Pańskie. W wielu kościołach przez całą noc trwa adoracja.
W Wielki Piątek odprawiane są także nabożeństwa Drogi Krzyżowej. W wielu kościołach rozpoczyna się ono o godz. 15.00, gdyż właśnie około tej godziny wedle przekazu Ewangelii Jezus zmarł na Krzyżu. Wiernych obowiązuje post ścisły.

Trochę historii

Pierwsze wzmianki o liturgii tego dnia odnajdujemy już w pamiętnikach Egerii (IV w.), która przekazała nam opis celebracji liturgicznych Kościoła jerozolimskiego. Wierni gromadzili się już wcześnie rano na uczczeniu krzyża. Około południa zbierali się ponownie na liturgii słowa, w czasie której centralne miejsce zajmował opis Męki Pańskiej, przeplatany śpiewami hymnów i psalmów. Po raz trzeci zbierali się w bazylice Anastasis, by wysłuchać opisu złożenia ciała Chrystusa do Grobu.

Liturgia Wielkiego Piątku kształtowała się w różnych Kościołach lokalnych w sposób nieco odmienny. Pierwsze opisy liturgii w Rzymie pochodzą z wieku VII. One to poświadczają, obok liturgii słowa i adoracji krzyża, włączenie do liturgii tego dnia Komunii Świętej, co z czasem rozwinęło się w tzw. Mszę darów uprzednio konsekrowanych (Missa praesanctificatorum). Począwszy od wieku XIII komunikował już jednak tylko główny celebrans (akcent położony na Komunię wielkanocną), co później usankcjonował Mszał Piusa V z 1570 r.

Odnowy Triduum Paschalnego podjął się jeszcze przed Soborem Watykańskim II papież Pius XII w roku 1955. Nie zmieniając zasadniczo jego struktury, przywrócił on przede wszystkim Komunię św. dla wszystkich wiernych, czerwony kolor szat liturgicznych oraz przesunął Liturgię Męki Pańskiej na godziny popołudniowe (po godz. 15, por. Mt 27, 46).

Obecny kształt liturgii Wielkiego Piątku jest owocem reformy liturgicznej po Soborze Watykańskim II.

U luteran

Najważniejszym i centralnym świętem całego roku liturgicznego jest Wielki Piątek. Bowiem przez śmierć Chrystusa na krzyżu dokonuje się zbawienie. Jest to dzień, w którym w kościołach luterańskich milkną dzwony. Krzyż przesłania się czarnym lub fioletowym kirem (barwy liturgiczne tego święta, symbole śmierci i żałoby). Niemal wszyscy wierni odwiedzają wówczas kościoły i biorą udział w nabożeństwie. W parafiach ewangelickich nie ma jednak tradycji budowania grobu Chrystusa.

Dla wiernych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce Wielki Piątek to dzień ustawowo wolny od pracy. W wielu domach przestrzega się postu, rezygnuje się z oglądania telewizji, słuchania radio, korzystania z Internetu.

W prawosławiu

Tego dnia obowiązuje post ścisły, tzn. wierni mają całkowicie powstrzymać się od jedzenia aż do wieczora. Nie odprawia się też Liturgii świętej – tego dnia Bóg składa w Ofierze Samego Siebie. Rano odprawiane jest nabożeństwo królewskich godzin kanonicznych.

Po południu odprawiana jest wieczernia, w trakcie której na prestole (ołtarzu) leży płaszczannica, czyli tkanina z wyobrażeniem ciała Jezusa. Po wieczerni jest ona w uroczystej procesji (której zwykle towarzyszy jutrznia wielkosobotnia) przenoszona do środkowej części świątyni, gdzie składa się ją na stole symbolizującym grób. Na zakończenie nabożeństwa uczestnicy składają płaszczannicy pokłon i całują ją. Adoracja trwa do późna w nocy.

OP, mp / Warszawa (KAI)

za:http://episkopat.pl/wielki-piatek-dzien-meki-jezusa/

***

Wielki Piątek – zaduma nad męką Chrystusa na krzyżu


Kościół Katolicki celebruje dziś drugi dzień Triduum Paschalnego – Wielki Piątek, który upamiętnia mękę i śmierć Chrystusa na krzyżu. Dla wiernych to dzień ciszy i zadumy. W świątyniach będzie sprawowana liturgia Męki Pańskiej, podczas której wierni będą adorować krzyż.

Ks. prof. dr hab. Jan Perszon zwraca uwagę na gest prostracji – uniżenie kapłana przed ołtarzem –  który jest symbolem upokorzenia Chrystusa. Znak ten przypomina wiernym ogromną ofiarę, którą poniósł Zbawiciel.

Ksiądz profesor poinformował o tym, że post i wieczorna adoracja jest szczególną pomocą w przeżywanie tajemnicy krzyża. To wszystko – jak powiedział – pozwala zrozumieć nieobecność Chrystusa, który przebywa w otchłani.

– To jest dla nas wszystkich niesłuchany czas łaski, kiedy we wspólnych modlitwach i śpiewach, czy w milczeniu i ciszy, możemy troszkę przy Panu Jezusie pobyć. Takich okazji mamy w roku bardzo mało, zwłaszcza, że adoracja, na którą nas Kościół w Polsce zaprasza, przy grobie trwa całą noc. Wszyscy, którzy dysponują siłami powinni się pojawić przy Grobie Chrystusa. Dla mnie jest to najpiękniejszy moment w całym roku liturgicznym – zaznaczył ks. prof. dr hab. Jan Perszon.

W uroczystej modlitwie powszechnej w ten dzień Kościół w sposób szczególny modli się o zachowanie pokoju na świecie, za starszych braci w wierze, za rządzących państwami oraz za niewierzących.

Wielki Piątek to jeden z dwóch dni w roku, w których obowiązuje post ścisły, polegający na powstrzymaniu się od spożywania mięsa i pokarmów mięsnych oraz ograniczeniu liczby posiłków.

za: http://www.radiomaryja.pl/informacje/wielki-piatek-zaduma-nad-meka-chrystusa-krzyzu/


***

„Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata”. Tajemnica liturgii Wielkiego Piątku


W Kościele katolickim Wielki Piątek jest jedynym dniem, w którym nie sprawuje się Eucharystii. Jest to dzień głębokiej żałoby, której specjalnym wyrazem jest liturgia Misterium Męki Pańskiej. Punktem kulminacyjnym tego dnia jest adoracja krzyża. W świątyniach przygotowuje się i odwiedza Groby Pańskie. W wielu kościołach na terenie całego kraju organizowane są całonocne czuwania przy grobie Jezusa.  Specjalnie dla czytelników portalu niezalezna.pl wyjaśniamy poszczególne obrzędy wielkopiątkowej liturgii.

Wielki Piątek jest dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Jest także dniem ścisłego postu. Zgodnie z zaleceniami Kościoła należy zrezygnować w tym dniu nie tylko z jedzenia potraw mięsnych, ale również zachować post co do ilości spożywanych pokarmów: tylko raz w ciągu dnia można zjeść do syta. Niektóre bardzo pobożne osoby przez cały ten dzień dobrowolnie wstrzymują się od jedzenia i picia lub piją tylko czystą wodę i spożywają trochę suchego chleba.

Ze względu na męczeńską śmierć ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa kapłan używa w Wielki Piątek szat liturgicznych w kolorze czerwonym. Zgodnie z ceremoniałem liturgicznym do czasu Wigilii Paschalnej w kościołach nie używa się instrumentów muzycznych ani dzwonków.

- Milczenie Wielkiego Piątku nie jest milczeniem rozpaczy, ale zadumy i zachwytu nad miłością zdolną do ofiary, aż po śmierć Chrystusa na krzyżu [...] Liturgia Wielkiego Piątku poprowadzi nas przez mękę Jezusa aż do Jego krzyżowej śmierci. Kapłan będzie stopniowo odsłaniać krzyż, wierni będą go wspólnie adorować, a potem każdy podejdzie osobiście, by ucałować stopy Zbawiciela. Najświętszy Sakrament zostanie przeniesiony do Bożego Grobu– tłumaczy wikariusz generalny diecezji bielsko-żywieckiej ks. Marek Studenski.

Kapłan podkreśla, że ukrzyżowanie to jedna z najokrutniejszych metod zadawania człowiekowi śmierci. Ksiądz Studenski proponuje, aby zapoznać się z tekstem kardiologa, prof. Władysława Sinkiewicza pt. „Medyczne aspekty śmierci krzyżowej Jezusa – spojrzenie kardiologa”

- Przez cały Wielki Post próbowaliśmy choć trochę zrozumieć i odczuć, jaka musi być miłość Boga do nas, skoro pociągnęła Go aż na krzyż [...] Ten niezwykle ciekawy artykuł może wstrząsnąć czytelnikiem. Przekłada na język medyczny to, co rozważamy, słuchając Ewangelii o męce i śmierci Jezusa - powiedział duchowny.

Ukrzyżowanie, zgodnie ze starożytnymi źródłami, było niewątpliwie jedną z najbardziej okrutnych i poniżających rodzajów kary w antycznym świecie. Rzymianie zaczęli stosować ukrzyżowanie w III wieku przed narodzeniem Chrystusa i szeroko rozpowszechnili w rzymskim imperium.

- Zgodnie ze znajomością anatomii i wiedzą dotyczącą starożytnych metod krzyżowania, można dzisiaj zrekonstruować prawdopodobne aspekty tej formy powolnej egzekucji, w czasie której każda zadawana kolejna rana miała przyspieszać zgon skazańca. Ocenia się, że Jezus już przed ukrzyżowaniem był w stanie krytycznym. - czytamy w artykule prof. Władysława Sinkiewicza.

/.../

Wikariusz generalny diecezji bielsko-żywieckiej ks. Marek Studenski podkreśla, że klęska Jezusa na krzyżu jest pozorna.

- Tym razem szatan wpadł we własną pułapkę. Krzyż, na którym umiera Jezus, okazał się jego przegraną – przegraną śmierci, piekła i szatana. Wielki Piątek niesie z sobą trudną treść. Warto jednak się z nią skonfrontować i przerobić lekcję tego dnia, warto, bo - jak mówią mądre i wielokrotnie potwierdzone przez życie słowa pięknej pieśni pasyjnej - „Kto krzyż odgadnie, ten nie upadnie w boleści sercu zadanej” - zaznacza kapłan.

Liturgię Wielkiego Piątku rozpoczyna cisza, towarzysząca obrzędowi prostracji – główny celebrans po dotarciu do ołtarza kładzie się na posadzce (leży krzyżem twarzą w dół) w geście szczególnego uniżenia wobec Boga. W tym czasie zgromadzeni w świątyni wierni klęczą w milczeniu.

- Kapłan i usługujący po oddaniu pokłonu ołtarzowi, padają na twarz; prostracja ta, jako obrzęd właściwy dla tego dnia, winna być starannie zachowana, oznacza bowiem zarówno upokorzenie "człowieka ziemskiego", jak i smutek i ból Kościoła. Wierni zaś stoją podczas wejścia usługujących, a następnie klękają i modlą się w milczeniu - instruuje Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski.

Następnie rozpoczyna się Liturgia Słowa. Po homilii ma miejsce Adoracja Krzyża, następnie wiernym udzielana jest Komunia święta, a na zakończenie liturgii hostia i konsekrowane w Wielki Czwartek komunikanty zostają przeniesione do kaplicy adoracji.

Ceremoniał liturgiczny nakazuje, aby w Wielki Piątek ołtaż był obnażony. Nie ma na nim żanych obrusów, świeczników, ani krzyża. Ze względów teologicznych liturgia powinna być sprawowana ok. Godziny 15:00, jednak w większości parafii rozpoczyna się ona później, aby umożliwić wiernym pracującym jeszcze tego dnia przybycie do kościoła.

Liturgia Słowa

Pierwsze czytanie to proroctwo Izajasza o mękach i cierpieniu Mesjasza (Iz 52,13-53,12 Przebity za nasze grzechy).
Psalm responsoryjny jest fragmentem Psalmu 31 z refrenem: „Ojcze w Twe ręce składam Ducha Mego” (Ps 31,2 i 6.12-13.15-16.17 i 25)
Drugie czytanie to List do Hebrajczyków (Hbr 4,14-16;5,7-9 Chrystus stał się sprawcą zbawienia dla wszystkich, którzy Go słuchają).
Ewangelia stanowi opis Męki Pańskiej według św. Jana w zależności od parafii jest czytana lub śpiewana z odpowiednim podziałem na role (J 18,1-19,42).

W liturgii Wielkiego Piątku szczególną rangę ma również Modlitwa Powszechna, która historycznie sięga czasów pierwszych chrześcijan. Jest to szczególna modlitwa całego ludu Bożego, w której poprzez wznoszenie dziesięciu wezwań wierni proszą Boga o szczególne łaski. Każde z wezań poprzedzone jest specjalnym wstępem, po którym następuje chwila modlitwy w ciszy. Następnie kapłan odśpiewuje wezwanie do modlitwy, po którym wierni odpowiadają „Amen”.

10 wezwań Modlitwy Powszechnej w Wielki Piątek:

za Kościół Święty,
za Papieża,
za wszystkie stany Kościoła,
za katechumenów,
o jedność chrześcijan,
za Żydów,
za niewierzących w Chrystusa,
za niewierzących w Boga,
za rządzących państwami,
za strapionych i cierpiących.


Adoracja Krzyża

Szczególnym momentem całej wielkopiątkowej liturgii jest Adoracja Krzyża. Odbywa się ona poprzez częściowe odsłanianie zakrytego jeszcze w czasie postu krzyża. Odsłonięcie krzyża odbywa się w trzech etapach. Po każdym z nich kapłan śpiewa: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata” (Ecce lignum Crucis, in que salus mundi pependit), a wierni odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem” (Venite adoramus).
Adoracja krzyża odbywa się poprzez uroczystą procesję i ucałowanie krzyża. W zależności od parafii, niekiedy procesja skrócona jest jedynie do kapłanów i ministrantów – wierni całują wówczas krzyż dopiero po zakończeniu liturgii lub w czasie całonocnej adoracji.

- Krzyż używany w obrzędzie odsłonięcia winien być dość duży i piękny. Obrzęd ten należy sprawować z okazałością tego znaku naszego zbawienia: zarówno wezwanie przy odsłonięciu Krzyża, jak i odpowiedz ludu winny być śpiewane; nie należy tez pomijać pełnego czci milczenia po każdej prostracji wiernych, kiedy kapłan stoi i trzyma podniesiony Krzyż. Osobista adoracja Krzyża jest najpoważniejszym elementem w tym obrzędzie. Dlatego należy przedstawić Krzyż do adoracji każdemu z wiernych i jedynie w bardzo wielkim zgromadzeniu ludu można zastosować obrzęd adoracji dokonywanej przez wszystkich razem. Do adoracji należy używać tylko jednego Krzyża; domaga się tego prawidłowość znaku. Podczas adoracji krzyża niech będą wykonywane antyfony, "Improperia" i hymny, które w sposób liryczny przywołują na pamięć historię zbawienia, albo inne stosowne pieśni - nakazuje Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski.

Tradycja Adoracji Krzyża zaczerpnięta została z liturgii jerozolimskiej. Po odkryciu w IV wieku relikwii Krzyża Świętego, w Wielki Piątek w Jerozolimie oddawano temu Krzyżowi cześć. Przez kilka godzin biskup siedział, trzymając w rękach relikwie, a wierni podchodzili i oddawali im cześć poprzez pocałunek. Na Paschę do Jerozolimy przyjeżdżali pielgrzymi z całego świata, więc trwało to bardzo długo, całymi godzinami. U nas to trwa krócej, ale ważne, żeby się nie spieszyć i żeby nie podawać do ucałowania więcej niż jednego krucyfiksu. Przepisy wyraźnie tego zabraniają.

Komunia Święta

Należy podkreślić, że w Wielki Piątek nie ma konsekracji hostii i komunikantów. Z tego względu większą ilość komunikantów konsekruje się jeszcze w Wielki Czwartek. Na czas udzielania Komunii świętej ołtarz przykrywa się obrusem i ustawia się na nim świece. Po jej zakończeniu obrus i świece są zdejmowane z ołtarza.

Procesja do Grobu Pańskiego

Zwieńczeniem liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Kapłan przenosi wówczas Najświętszy Sakrament do kaplicy adoracji. Ceremoniał nakazuje, aby w kaplicy znajdowało się tabernakulum do przechowywania puszek z konsekrowanymi komunikantami i ołtarz do wystawienia Najświętszego Sakramentu”. Monstrancja z Najświętszym Sakramentem osłonięta jest welonem i wystawiona do adoracji aż do rezurekcji.

za: http://niezalezna.pl/97127-oto-drzewo-krzyza-na-ktorym-zawislo-zbawienie-swiata-tajemnica-liturgii-wielkiego-piatku

Copyright © 2017. All Rights Reserved.