Szanowni Państwo,  Łódzki oddział IPN zaprasza na okolicznościową uroczystość poświęconą działaczom Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, która odbędzie się 2 września 2020 r. o godz. 11.00 przed Pomnikiem Ofiar Komunizmu przy ul. Karola Anstadta w Łodzi. Pomnik usytuowany jest naprzeciwko budynku, w którym w okresie okupacji niemieckiej mieściła się siedziba gestapo, a po wojnie Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi.

2 września 2020 r. przypada 75. rocznica powołania Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – Ruch Oporu bez Wojny i Dywersji, organizacji kontynuującej tradycje Armii Krajowej, przeciwstawiającej się sowietyzacji Polski.
W pierwszej części spotkania przewidziano briefing dla dziennikarzy, w trakcie którego zaprezentowane zostaną publikacje Instytutu Pamięci Narodowej poświęcone WiN, a także okolicznościowa moneta, ?wybita w związku z rocznicą przez Narodowy Bank Polski.

Uroczystość zakończy złożenie kwiatów przed pomnikiem.

Uwaga. Uczestników uroczystości prosimy o przestrzeganie przepisów wprowadzonych
w związku z epidemią koronawirusa, w szczególności obowiązku założenia maseczki zakrywającej usta i nos oraz zachowywania dystansu.

Tego samego dnia o godz. 10.00 przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej zapalą znicz przed tablicą poświęconą WiN znajdującą się w kościele pw. Św. Jerzego w Łodzi, a po południu przy mogile Józefa Domańskiego w Siedlcu gm. Łęczyca.

W dniach 2-4 września 2020 r. Oddział IPN w Łodzi wspólnie z NBP organizuje facebookowy konkurs wiedzy o WiN. Zapraszamy do udziału.



2 września 1945 r. w Warszawie powołano Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”. Ścisłe kierownictwo organizacji tworzyli Jan Rzepecki „Ślusarczyk” (prezes), Janusz Bokszczanin (wiceprezes), Tadeusz Jachimek „Ninka” (sekretarz generalny), Antoni Sanojca „Skaleń”, Franciszek Niepokólczycki „Halny”, Jan Szczurek-Cergowski „Sławbor” i Józef Rybicki „Maciej”. W konspiracyjnej prasie opublikowano wkrótce, zredagowaną przez Rzepeckiego, „Deklarację Ideową WiN”. Organizacja przejęła dużą część dotychczasowych struktur podziemnych i szybko rozrosła się do około 20 tys. członków. Była formalnie niezależna od rządu londyńskiego, ale przekazywała na Zachód uzyskane materiały i analizy, dotyczące sytuacji politycznej, gospodarczej i militarnej w kraju opanowanym przez Związek Sowiecki
i polskich komunistów. Głównym celem politycznym Zrzeszenia było doprowadzenie do wolnych wyborów (zagwarantowanych przez Wielką Trójkę w Jałcie) i przekazanie struktur organizacyjnych legalnym władzom RP na uchodźstwie.

WiN z założenia miał być organizacją polityczną, a nie wojskową. Trudno jednak było
w krótkim czasie zdemobilizować leśne oddziały. Ich masowe ujawnienie nie wchodziło w grę, ponieważ oznaczałoby dekonspirację większości lokalnych struktur konspiracyjnych, sieci łączności i kolportażu. Akcję demobilizacji niepodległościowych oddziałów partyzanckich prowadzono systematycznie od chwili powstania WiN-u. Najbardziej zagrożonych aresztowaniami przerzucono na inne tereny.

Po początkowych i krótkotrwałych sukcesach niepodległoścowej konspiracji, NKWD – wspierana przez polskich komunistów z Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego – rozpoczęła skuteczne zwalczanie WiN-u. Informacje uzyskane dzięki akcji ujawnieniowej pozwoliły na szybką infiltrację powstających struktur polskiego podziemia. Już w listopadzie 1945 r. dokonano w Łodzi aresztowań wśród członków Zarządu Głównego Zrzeszenia. Podobny los podzielił nastepne składy ZG WiN.


28.08.2020